Kondolencje - komu i jak składać?
Czy kondolencje należy składać wszystkim krewnym osoby zmarłej, czy tylko najbliższym? Czy wystarczy odpowiedzieć "Moje kondolencje", czy może wypada dodać coś od siebie? Na wszystkie te pytania dotyczące kondolencji odpowiada nasz ekspert od zasad savoir-vivre'u.

Spotkałam się z takim problemem, że podczas pogrzebu składano kondolencje zarówno córce zmarłego, jej mężowi (a więc zięciowi zmarłego), a także córkom niepełnoletniej i nastoletniej. Komu należy składać kondolencje? Wszystkim tym osobom? I co mówić do tych osób? Judyta R.
Zobacz także: Kondolencje i księgi kondolencyjne
Savoir-vivre nakazuje serdeczność w stosunku do innych i okazywanie im troski oraz nie sprawianie im przykrości. W każdej sytuacji wygląda to inaczej. Trzeba ją rozeznać. Można złożyć kondolencje tylko córce. Można i wszystkim krewnym. Nie należy tu ograniczyć się tylko do pustej formy typu: „Moje kondolencje”. Lepiej powiedzieć kilka ciepłych słów z serca.
Zobacz także: Kondolencje - wzory tekstów
Nie jest błędem powiedzeniu kilku ciepłych słów osobom, które kogoś straciły. Nawet jeśli ta osoba w danej chwili nie ma ochoty ich słuchać. Na pewno należy zachować umiar w zbyt natarczywym okazywaniu swoich uczuć, zarówno jeśli chodzi o wylewne składanie kondolencji, jak i niechętne, obojętne ich przyjmowanie. Zasady savoir-vivre'u dotyczą w tym wypadku obu stron. Choć w tak trudnej dla wszystkich sytuacji należy być bardzo wyrozumiałym.