Komunia dzieci niepełnosprawnych
Każdy człowiek zdrowy, głuchy, niewidomy, słabo widzący, niedostosowany społecznie, inwalida ruchu ma prawo do: opieki, wychowania, pobierania nauki i życia w społeczeństwie – głosi preambuła Międzynarodowej Konwencji Praw Człowieka. Czy zatem dziecko niepełnosprawne umysłowo może przyjąć sakrament Eucharystii? Przecież pozostaje w swoim świecie, często ma zakłócony kontakt z rzeczywistością, czy jest sens, aby przystępował do sakramentu, którego nie rozumie? Te pytania często stawiają sobie rodzice.
Prawo kanoniczne osoby upośledzone psychicznie klasyfikuje tak, jak dzieci przed 7. rokiem życia, czyli uważane są za nie posiadające używania rozumu (kan. 97 § 2).
Zaś kanon 842 §2 wyraźnie pokazuje, że sakramenty mogą otrzymać wszyscy, którzy o nie proszą. „Dzieci wtedy można dopuścić do Komunii świętej, gdy posiadają wystarczające rozeznanie i są dokładnie przygotowane – tak, by stosownie do swoich możliwości rozumiały tajemnicę Chrystusa oraz mogły z wiarą i pobożnością przyjąć Ciało Chrystusa” – takie ujęcie proponuje prawo kanoniczne (kan. 913 § 1).
Jednakże o dopuszczeniu, bądź nie, dziecka do sakramentu decyduje ksiądz proboszcz (Kan. 914). Warunkiem przystąpienia do Eucharystii jest sakrament spowiedzi. To pierwszy „przystanek”, pytanie o świadomość popełnienia grzechu przez osobę upośledzoną umysłowo. Naturalnie każdy powinien być traktowany indywidualnie. Spowiednik z mocą Ducha Świętego rozeznaje sytuację i wydaje decyzję o udzieleniu rozgrzeszenia. Etapy przygotowania do Sakramentu Eucharystii:– przyjęcie sakramentu Chrztu
– ustalenie planu katechezy dostosowanego do poziomu upośledzenia dziecka, w porozumieniu z pedagogami.
– przyjęcie sakramentu spowiedziZadania katechezy (wedle Dyrektorium Ogólnego o katechizacji, 85-86).– Rozwijanie poznawania wiary (nauka o Bogu, o podstawowych prawdach wiary)
– Wychowanie liturgiczne (przygotowanie do przyjmowania sakramentów, do przeżycia liturgii, do właściwego zachowania podczas Mszy Świętej)
– Formacja moralna (pomoc w zrozumieniu przykazań Bożych, wprowadzanie pojęć: dobro, zło, grzech)
– Nauczanie modlitwy
– Wychowanie do życia we wspólnocie
– Wprowadzenie do misji (uczenie dziecka okazywania przynależności do Kościoła) Czwarty Synod Archidiecezji Warszawskiej o katechizacji zachęca, aby dzieci niepełnosprawne mogły przystępować do sakramentów razem z młodzieżą pełnosprawną. „Bez modlitwy nie ma życia chrześcijańskiego” – Paweł VINad postawą religijną osoby niepełnosprawnej umysłowo trzeba pracować poprzez zachęcanie do modlitwy. Z początku mogą to być bezmyślnie wypowiadane formuły, które z czasem nabierają znaczenia. Cierpliwe powtarzanie sekwencji słów uczy wytrwałości w modlitwie. Istotna jest tutaj postawa rodziców, ich żywy przykład (zob. Konstytucja SV II Gaudium et Spes).„Modlitwa nie polega na tym, żeby dużo myśleć, ale na tym, żeby bardzo kochać”.
– św. Teresa z Ávila Najważniejsze jest pewne rozgraniczenie – religijność nie jest przecież licznikiem przeczytanych książek, czy wiedzą teologiczną, ale działaniem w świetle wiary. Warto opowiadać dziecku historie biblijne, pokazywać sztuki teatralne o tematyce religijnej, np. jasełka. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną mają większe potrzeby poczucia obecności, miłości, ciepła. Dzięki wciąż pogłębianej wierze w Boga, większej świadomości jego istnienia dzieci chętnie odpowiadają na zaproszenie Jezusa. I przychodzą do Niego! (por. Mk 10,14).